Er wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende vier ventilatiesystemen: A, B, C en D, nu ook wel VST1-7 genoemd. Ventilatiesysteem A, nu VST1 genoemd, wordt nog veel gebruikt bij oudere woningen waar er een natuurlijke toe- en afvoer van lucht is. Bij nieuwbouw zie je vooral ventilatiesystemen C (VST3 en VST4) en D (VST5 en VST6).
Nieuwe versus oude benamingen
De bestaande ventilatiesystemen A, B, C en D worden nu opnieuw ingedeeld in VST 1 t/m 7. Daarom willen we eerst een overzicht geven tussen de verschillen van de vier ventilatiesystemen A, B, C en D en de nieuwe indeling VST1-7.
Lees hier waarom er voor een nieuwe indeling is gekozen.
Nieuwe benaming | Oude benaming | Ventilatietype |
---|---|---|
VST1 | A | Natuurlijke toevoer en afvoer |
VST2 | B | Mechanische toevoer en natuurlijke afvoer |
VST3 | C4a | Natuurlijke toevoer en mechanische afvoer via natte ruimtes |
VST4 | C4c | Natuurlijke toevoer en mechanische afvoer via verblijfskamers en natte ruimtes |
VST5 | D3 / D5a | Mechanische toevoer via verblijfsruimtes en mechanische afvoer via natte ruimtes |
VST6 | D | Mechanische toevoer via centrale ruimtes en mechanische afvoer via natte ruimtes |
VST7 | X/E | Decentrale ventilatie |
Ventilatiesysteem A – VST1
Bij dit systeem is er natuurlijke ventilatie en is er natuurlijke lucht toe- en afvoer. De verse lucht komt binnen via ramen, roosters en deuren en gaat ook op een natuurlijke manier het huis uit. Ventilatiesysteem A, VST1 ziet u vooral bij oudere woningen.
Bij de oude indeling heeft u verschillende varianten bij ventilatiesysteem A. Al deze varianten komen te vervallen bij de VST-indeling en blijft er nog maar slechts 1 over.
Variant | A.1 | A.21 |
---|---|---|
Toevoer | Roosters | Winddruk gestuurde, zelfregelende roosters |
Afvoer | Centraal afvoerkanaal/roosters | Centraal afvoerkanaal/roosters |

Voordeel
Het grote voordeel van natuurlijke ventilatie (zelf regelmatig ramen, roosters en deuren open zetten om de lucht in huis te verversen) is dat het heel eenvoudig is. Tenminste, als u eraan denkt.
Nadeel
Het nadeel is dat het geen geautomatiseerd systeem is. Dat merkt u bijvoorbeeld in de winter, wanneer u niet zo snel geneigd bent om alles open te zetten, terwijl dat wel nodig is. Een ander nadeel is dat u zelf weinig controle hebt over de hoeveelheid lucht die aan- en afgevoerd wordt. Denk aan situaties bij mistig of stormachtig weer.
Ventilatiesysteem B – VST2
Met systeem B, VST2 kiest u voor mechanische toevoer van verse lucht door middel van ventilatoren. De afvoer van vuile lucht gebeurt op natuurlijke wijze. Dit systeem is verouderd en wordt inmiddels niet meer toegepast.
Bij de oude indeling heeft u verschillende varianten bij ventilatiesysteem B. Al deze varianten komen te vervallen bij de VST-indeling en blijft er nog maar slechts 1 over.
Variant | B.1 | B.2 | B.3 |
---|---|---|---|
Toevoer | Ventilator, centraal of decentraal | Ventilator, centraal of decentraal, met tijdsturing | Ventilator, centraal of decentraal, met CO2-sturing |
Afvoer | Centraal afvoerkanaal/roosters | Centraal afvoerkanaal/roosters | Centraal afvoerkanaal/roosters |

Nadeel
Het nadeel van dit verouderde systeem, dat inmiddels niet meer wordt toegepast, is dat er een tochtgevoel door wordt veroorzaakt.
Ventilatiesysteem C – VST3 en VST4
Bij systeem C, VST3 en VST4 is er natuurlijke toevoer van verse lucht en mechanische afvoer. Dit systeem wordt het vaakst gebruikt in de Nederlandse woningbouw. De verse lucht komt op een natuurlijke manier, bijvoorbeeld via roosters of ramen, de woning binnen. De mechanische ventilatie unit voert dan de vervuilde lucht af.
Bij de oude indeling heeft u verschillende varianten bij ventilatiesysteem C. Al deze varianten komen te vervallen. Bij de VST-indeling blijven er nog maar 2 variaties over.
Variant | C.1 | C.2a | C.3a | C.3b | C.3c | C.4a | C.4b | C.4c |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Toevoer | Roosters | Winddruk gestuurde, zelfregelende roosters | Roosters | Winddruk gestuurde, zelfregelende roosters | Roosters met tijdssturing | Winddruk gestuurde, zelfregelende roosters | Roosters met CO2-sturing | Winddruk gestuurde, zelfregelende roosters |
Afvoer | Ventilator centraal | Ventilator centraal | Ventilator centraal, met tijdsturing | Ventilator centraal, met tijdsturing | Ventilator centraal, met tijdsturing | Ventilator centraal, met CO2-sturing woonkamer | Ventilator centraal | Ventilator centraal, met CO2-sturing per verblijfsruimte |

VST3 kan je dan het beste vergelijken met C4a. Hier is er sprake van natuurlijke toevoer en mechanische afvoer van lucht via de natte ruimtes met CO2-sturing in de woonkamer.
VST4 komt dan overeen met C4c. Dit betekent dat er natuurlijke toevoer en mechanische afvoer is via verblijfskamers en natte ruimtes.
Voordeel
Het voordeel is dat er tegenwoordig vraag gestuurde systemen C leverbaar zijn. De vuile lucht wordt dan op basis van gemeten waarden (vocht, CO2, temperatuur) afgevoerd via een ventilatie unit. In het huis zelf is een schakelaar waarmee je via een gesloten systeem luchtcirculatie kunt aan- en uitzetten.
Nadeel
De luchttoevoer is afhankelijk van weersinvloeden zoals wind of onderdruk indien je geen gebruik maakt van mechanisch gestuurde roosters. Ook is dit een minder duurzame keuze, aangezien bij dit systeem geen warmteterugwinning (WTW) mogelijk is. Wel kan er gekozen worden voor een ventilatie warmtepomp.
Ventilatiesysteem D – VST5 en VST6
Volledig mechanische aan- en afvoer van lucht, inclusief het terugwinnen van afgevoerde warmte, dat is systeem D, of VST5 en VST6. Dit wordt ook wel balansventilatie genoemd. Dit systeem is het meest geschikt voor een BENG woning, aangezien deze ventilatie units bijna altijd voorzien zijn van warmteterugwinning (WTW) en dit beperkt het warmteverlies.
Bij de oude indeling heb je verschillende varianten bij ventilatiesysteem D. Al deze varianten komen te vervallen bij de VST-indeling en blijven er nog maar 2 variaties over.
Variant | D.1 | D.2a/b | D.3 | D.4a | D.4b | D.5a | D.5b |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Type | Zonder WTW | Met WTW, met of zonder bypass | Met WTW, met bypass | Met WTW, met bypass | Met WTW, met bypass | Met of zonder WTW en bypass | Met decentrale WTW zonder bypass |
Toevoer | Ventilator, centraal of decentraal | Ventilator centraal | Ventilator centraal, met CO2-sturing afvoerlucht | Ventilator centraal, met tijdsturing | Ventilator centraal, met tijdsturing in twee zones | Ventilator, centraal of decentraal, met CO2-sturing in twee of meerdere zones | Ventilator decentraal, met CO2-sturing in twee of meerdere zones |
Afvoer | Ventilator centraal | Ventilator centraal | Ventilator centraal, met CO2-sturing afvoerlucht | Ventilator centraal, met tijdsturing | Ventilator centraal, met tijdsturing in twee zones | Ventilator centraal, met CO2-sturing in twee of meerdere zones | Ventilator decentraal, met CO2-sturing in twee of meerdere zones |

VST5 is het beste te vergelijken met D3 / D5a. Hier is er sprake van mechanische toevoer via verblijfsruimtes en mechanische afvoer van lucht via de natte ruimtes.
VST6 komt dan overeen met een algemeen systeem D, waarbij de lucht mechanisch toegevoerd wordt centrale ruimtes en mechanisch afgevoerd wordt via natte ruimtes.
Voordeel
Het voordeel spreekt voor zich: dit is een energiezuinig en milieuvriendelijk systeem. Daarnaast levert systeem D, VST5 of VST6 het hoogste temperatuurcomfort.
Nadeel
Nadeel bij ventilatiesysteem D, VST5 of VST6 is de benodigde techniekruimte. Deze ruimte kan niet door de ontwikkelaar worden verkocht.
Ventilatiesysteem X/E – VST7
Ook decentrale ventilatie heeft een plek in de nieuwe indeling gekregen, deze heet nu VST7 (vroeger ventilatiesysteem X/E).
Bij decentrale ventilatie kan u elke ruimte afzonderlijk en doelgericht ventileren. Dit in tegenstelling tot centrale ventilatie, waar 1 centrale unit de ventilatie in meerdere ruimtes regelt. Dit zorgt ervoor dat er geen ventilatiekanalen aan te pas komen. Ook is er geen doorstroming van lucht tussen de verschillende kamers. Zo kan u een kamer ventileren in functie van zijn gebruiksomstandigheden.
Voordeel
Decentrale ventilatie in eenvoudig in het onderhoud. Eén of twee keer per jaar de filters vervangen zou moeten volstaan en dit kan de gebruiker bovendien zelf doen. Ook is er minder geluidshinder, aangezien bij decentrale ventilatie geen ventilatiekanalen gebruikt worden.
Nadeel
Het nadeel bij decentrale ventilatie is dat elke ruimte die u wilt ventileren een afzonderlijke ventilatie unit nodig heeft. Dit zorgt ervoor dat er veel units zijn die onderhouden moeten worden. Wat betekend dat er ook hogere onderhoudskosten mee gepaard gaan.
Lees meer over ventilatiesystemen

Ventilatiesysteem C – Mechanische ventilatie
Bij ventilatiesysteem C wordt de vervuilde lucht mechanisch afgevoerd en komt de verse lucht op natuurlijke wijze naar binnen bijvoorbeeld via raamroosters. Voor een totaaloplossing van vent…
Lees meer
Ventilatiesysteem C – Warmteterugwinning
Bij een warmteopwekking wordt de warmte van de afgezogen binnenlucht én buitenlucht gebruikt om de vloerverwarming of radiator te verwarmen. Heeft u aandacht voor energieneutraal bouwen, CO2…
Lees meer
Ventilatiesysteem D – Balansventilatie
Bij balansventilatie wordt lucht mechanisch toegevoerd en afgevoerd. In vergelijking met een systeem waar dat enkel mechanisch afgevoerd wordt, is er dus meer energie nodig. Voor een totaalo…
Lees meerMeer weten over DYKA AIR voor uw project?
Neem contact op met uw accountmanager
Download hier de DYKA AIR brochure
Eén systeem voor elke woning